Таакпылаарын соксадыр деп шиитпирлээниңер дыка эки-дир! Ол дээрге, силерниң кадыыңарны экижидер болгаш чуртталгаңарны узадыр арга-дыр. Таакпыдан ойталаары берге-даа болза, болдунар. Никотин дээрге, күштүг хамаарылга-дыр, ынчангаш силерниң организмиңер шак ол никотинден адырлыг ужурлуг. Силерниң шиитпириңерге хамаарыштыр чүнү канчаарын, чугаалап бээр бис.
1-ги базым. Чылдагаанын тывыңар. Мотивация - эң-не кол. Силер боттарыңар күзевес болзуңарза, чүү-даа силерни таакпылаарындан ойталаарын албадавас. Силер таакпылаар-дыр силер, ол дээрге берге айтырыг-дыр, ынчангаш ол дээрге, чүгле силерниң хууда айтырыыңар болур. Боттарыңарга ук айтырыгны шиитпирлээринге хууда чылдагаан тывар силер. Чүге силер таакпыны кааптарын күзеп турар силер? Чок болза өкпе айыылдыг ыжык аарыы-биле аарый бербес кылдыр? Азы силер диштериңер кадык болзун деп турар силер бе? Азы аныяк болур дээш? Сагыжыңарга тааржыр чылдагаанны шилип алгаш, шыңгыы күзелдиг болур силер. Сактып алыңар - таакпыны кааптарын силер чүгле бодуңарга шиитпирлээн силер!
2-ги базым. Пландан тургузуп алыңар. Чуртталгаңарда тодаргай чүнү өскертир силер, таакпылавас дээш, чүнү канчаар силер, таакпылаар күзелдиг апаргаш, ону чүү-биле солуур силер. Чүнүң-даа мурнунда - эки хөөн. Бодуңарга ажыктыг болгаш эки ажылды кылыр. Агаарлаар, танцылаар, йога. Дораан азы чоорту? Боттарыңар шиитпирлээр силер. Дораан болза, эки. Хүннү шилип алыңар - таакпылаарын соксадырңар. Бодуңарга таакпылаарын соксаар деп аазап алыңар. Чоорту болза, белен болуңар, чижээлээрге, хүнде тыртар таакпы санын эвээжедир, организм белен болур кылдыр. Бодуңарга шаңналдан боданып алыңар.
3-кү базым. Таакпылаарындан ойталаар бодуңарның аргаңарны шилип алыңар. - Таакпыдан ойталаар хүнде таакпылаарын соксадыңар. Чамдык таварылгаларда бо арга эки түңнелдиг болур, чүге дизе ол таакпыдан ойталаар чорулгазы узавас. - Тыртып турар таакпыңарның санын эвээжедиңер, шуут төне бергижеге чедир. Чамдык улус колдуунда бо арганы шилип ап турар, чүге дизе ол никотинни чоорту эвээжедиринге дузалаар. - сигаретаның чүгле кезээн тырткаш, соксап каар, чоорту шуут эвээжедиринге чедир.
4-кү базым. Специалистиң сүмезин алыңар. Бир эвес боттарыңар таакпыдан ойталап шыдавас болзуңарза, специалистиң сүмезин алыңар. Специалист силерге тааржыр арганы шилип бээринге дузалаар, силерниң никотинден кайы хире хамаарылгалыыңарны барымдаалап. Специалист силерниң таакпыдан ойталап турар үеде байдалды башкарарынга дузалаар, чижээлээрге, кажан силер таакпы тыртар күзел тыптып келир үеде, ону канчаар чайладып болурун. Специалист ук шынарларны билип алырын болгаш соксадыр арга-биле дузалаар. Эргежок чугула үеде, чижээлээрге, никотин хереглээри бедик чадада болза, эмнер-биле эмненирин специалист бижип бээр.
5-ки базым. Таакпыдан ойталаар шынарларны ажып эртеринге боттарыңарның аргаңарны тып алыңар. Специалистиң болгаш ооң бижип берген эмнери-биле эмнээшкин таакпыдан ойталаарынга "бергелерни" чиик ажып эртеринге дузалаар. Таакпыдан ойталап турар үеде, күштелип турар чөдүл, аас ишти кургаары, кылыктаныры, кил немери тыптып болур. Таакпыдан ойталап турар үеде, чардыгар чүүлдер кылыр: оюннар, чем кылыр, чуруттунар, агаарлаар, йога, спорт, танцы, спортзал. Кинотеатрлар баары, балыктаар, массаж база дыка дузалаар. Таакпыдан ойталап турар үениң баштайгы элээн каш неделяларында стресстиг байдалдардан чайлааны дээре. Чемненилге. Ногаа аймаа - морковь, огурец, чимис аймаа, тоорук, кажан силер таакпыңар дилеп эгелээр үеде чардыктырар. Таакпыдан ойталап турар үеде чемгир шай, кофе ижерин кызыгаарлаары күзенчиг, алкоголь база. Бо бүгү суксуннар таакпы тыртар күзел оттурар. База ол ышкаш чигир болгаш чигирлиг суксуннар ижеринден ойталаар. А суг, чимис суксуннарын хөйү-биле ижер.
Сактып алыңар - таакпыны шуут кааптарын хөй санныг улус чаңгыс эвес удаа шенеп турар. Бир эвес силер таакпыдан "адырлып" шыдаваан болзуңарза, муңгараваңар, ол харын-даа силерге частырыгларыңар эдип алырынга дузалаар.
#ПротивотуберкулезныйДиспансерТыва #Неделя_отказаоттабака #зож #ВсемирныйДеньБезТабака |